Krachtplaatsen in Nederland en België

De Schepelenberg of Het Huldtoneel, Heemskerk  De Schepelenberg of Het Huldtoneel, Heemskerk

72 Geschreven in December 2018, update in Augustus 2020  

Omdat ik in Beverwijk woon bij de grens met Heemskerk ben ik tevens gaan kijken naar Krachtplaatsen in mijn directe omgeving. Zo kwam ik bij de Schepelenberg, een locatie waar ik jarenlang bijna dagelijks ben langs gefiets. Je vindt De Schepelenberg ofwel Het Huldtoneel aan de Rijksstraatweg, schuin tegenover de Marquettelaan, vlakbij de rotonde waar beidde wegen op uit komen.
De Schepelen­berg was een ding-plaats (vergaderplaats) in het huidige Heemskerk.
Op het informatiebord bij de ingang lezen we:

Het Huldtoneel
of de Scepelingeberch te Heemskerk

Deze opgeworpen heuvel is een van de alleroudste historische plekken van Kennemerland.
In de Romeinse tijd diende deze plek als offerplaats.
Het plateau rond de heuvel was oorspronkelijk veel groter.
In de 14de en de 15de eeuw werden hier de Graven van Holland als Heer van Kennemerland gehuldigd.
In die tijd werd er ook recht gesproken door de Schepenen van Heemskerk.


Het was dus een plaats waar recht gesproken werd in de open lucht zoals men dat ook al in de Romeinse tijd en daarvoor deed; een ding-plaats.




Er zijn verroeste ijzerfragmenten gevonden en aardewerk uit de Romeinse tijd, houtskool en as, met daartussen botresten. In een jongere laag vond men scherven die uit de periode 675-900 stamden, en een enkele scherf uit 900-1225 na nul.
Het zou een grafheuvel kunnen zijn met meerdere (crematie)graven uit de Romeinse tot de Karolingische tijd. De Schepelenberg lag buiten bestaande nederzettingen goed bereikbaar centraal in Kennemerland, zodat deze heilige plaats geschikt was voor regionaal overleg.
  (Bronnen: Koene/Morren/Schweitzer Blz.78-80Historisch Tijdschrift "Adel in Holland"  en  Wikisage.org).

In de eerste eeuwen van onze jaartelling, in de tijd dat de Romeinen een fort in Velsen hadden, was de Schepelenberg in Heemskerk mogelijk dus al een ding-plaats en werd hier geofferd, mogelijk voor de voorouders en de Goden en Godinnen, waarvan we voor deze streek en deze periode in ieder geval de Godin Baduhenna kunnen benoemen. De bewoners van Kennemerland kwamen hier samen om te vergaderen, recht te spreken, mogelijke bedreigingen te bespreken, leiders in te huldigen, belangrijke overledenen te cremeren of na een crematie te begraven en voor offergaven.

Brinno van de Cananefaten
Enkele bronnen plaatsen de huldiging van Brinno in 69/70 na nul als leider van de Kennemers bij het Huldtoneel/Schepelenberg van Heemskerk.
Tacitus beschrijft in zijn Historiën (IV:15) inderdaad de inhuldiging van Brinno in 69/70 na nul, hij word op een schild gehuldigd als leider, echter niet van de Ken­ne­mers maar van de Cananefaten. De Cananefaten zaten weer niet in de Kennemer regio maar meer in Zuid Holland, dus indien Brinno op een Huldtoneel als leider ingehuldigd zou zijn geweest, komt het Huldtoneel in Katwijk eerder in aan­mer­king. Brinno heeft dus niets met de Huldtoneel van Heemskerk te maken.
  (Bronnen: Tacitus, Historiën IV:15,   Dijkstra & de Koning Blz.132-133 (= PDF Blz.7-8)IJpenlaan.nl  en  Pansophia.nl)

Huldtoneel
De oudste vermelding van de Schepelenberg dateerd uit 1359, toen kwamen de waarslieden (met volmacht beklede afgevaardigden) van de ambachten van Kennemerland en West-Friesland op de Schepelenberg samen. Later in 1422 werden de huislieden van Kennemerland opgeroepen naar de Schepelenberg te komen voor de afkondiging van een grafelijke bede. Het Huldtoneel was tevens de locatie waar de graven van Holland bij hun aantreden gehuldigd werden en men een eed van trouw aflegde. Zo was Albrecht van Beieren in 1361 ingehuldigd, graaf Willem VI in 1405 en Jan van Brabant in 1418.   (Bronnen: Koene/Morren/Schweitzer Blz.78Historische Kring Heemskerk  en  Wikisage.org)

Bezoeken
Ik heb in December 2018 en Augustus 2020 het Huldtoneel bezocht. Wanneer je vanaf Beverwijk komt ligt het Huldtoneel direct na de rotonde met de Mar­quet­te­laan in Heemskerk. Vanaf Castricum gekomen direct voor de rotonde, aan de rechterkant kan je parkeren pal voor de ingang van het Huldtoneel. De ingang staat aangegeven met een bruin bordje met Huldtoneel (zie foto rechts).
Op de grafheuvel staat een gedenksteen die in 1863 is geplaatst waarop o.a. de tekst: "De Graven van Holland werden hier naar overlevering als Heeren van Kennemerland gehuldigd"
   (Bronnen: Historische Kring Heemskerk,    Wikipedia   en   Koene/Morren/Schweitzer Blz.79).

Krachtplaats
Dit was dus vele eeuwen lang een zeer belangrijke plaats waar mensen samen kwamen voor belangrijke besprekingen en beslissingen. M'n wichelroede gaf een sterke uitslag bij deze grafheuvel en ook van een bekende vernam ik dat hij hier een krachtige reactie van de wichelroede had, die zelfs tegen de wind in richting de heuvel ging staan. Een krachtige plaats dus! De Schepelenberg is mogelijk een grafheuvel, lees daarom svp eerst dit artikeltje voordat je deze plaats bezoekt.

Dit artikel verscheen in December 2018 op de website www.Godin-Baduhenna.nl.

Martin Roek