Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

De Lambertikerk te Zelhem, Gelderland  De Lambertikerk te Zelhem

49 Geschreven in november 2025  

Je vindt de Lambertikerk aan de Markt 2 te Zelhem  (Zie OpenStreetMap.org).

Het plaatsje Zelhem wordt al in het begin van de negende eeuw genoemd als 'Salehem', tegen het eind van de dertiende eeuw zien we 'Selem' en in de zestiende eeuw 'Zelhem'. De plaatsnaam is opgebouwd uit 'sale' wat 'zaal' betekend, en 'hem, heem' wat woonplaats betekend  (Etymologiebank.nl).



In de vijftiende eeuw werd er een kerk in Zelhem gebouwd op de plaats van een oudere kapel die hier rond het jaar 800 gebouwd was, mogelijk door Liudger. Liudger kwam in Zelhem vanuit Deventer, waar hij eerder de door Lebuinus gestichte kerk herbouwd had.
In een akte uit het jaar 801 wordt Selehem (Zelhem) al genoemd en 805 worden de door Liudger gestichte parochies, waaronder die van Zelhem, bij het bisdom van Münster gevoegd.
De kerk zou oorspronkelijk gewijd zijn geweest aan Lambertus. Archeologisch onderzoek gedaan in de Lambertikerk in 1946 bevestigd dat er een oudere kerk gestaan heeft uit het begin van de negende eeuw. Mogelijk heeft Liudger toen een bestaand heidens heiligdom gewijd tot een Christelijke kerk.
In de 11de eeuw wordt deze kerk vergroot tot een zaalkerk van ongeveer 21 bij 7 meter. De kerktoren was echter niet vóór de 11de eeuwse zaalkerk gebouwd, maar was binnen het kerkschip gebouwd.
In de 12de eeuw werd de kerk alweer vergroot tot een drie schepige kerk gebouwd in de Romaanse bouwstijl. Een nieuwe kerktoren werd nu voor de kerk gebouwd. Halverwege de 15de eeuw werd de kerk nogmaals verbouwd en vergroot, nu in een Gotische bouwstijl, waarbij de kerktoren uit de 12de eeuw behouden bleef. Gedurende de eeuwen heeft de kerk flinke schade opgelopen door een brand in de 16de eeuw veroorzaakt door Staatse troepen tijdens de 80 jarige oorlog. Het duurde lang alvorens men de kerk weer begon te herstellen, pas in 1662 zijn de kerk en de toren uiteindelijk weer hersteld; vandaar het jaartal 1662 dat op de kerk te zien is. Een zware storm 1674 veroorzaakt de ineenstorting van de toren, die in de kerk valt. Ook de domkerk in Utrecht raakt gedurende deze storm zwaar beschadigt en gedurende de Tweede Wereld oorlog loopt de kerk grote schade op door bombardementen. In 1951 is de kerk weer hersteld en kan deze weer gebruikt worden voor kerkdiensten.
 (Geraadpleegde bronnen:  Borman Blz.86-87,  Lambertikerk.nl,  ReliWiki.nl  en Wikipedia).


De heks van Zelhem
Het beeld op het Marktplein bij de Lambertikerk staat hier ter herinnering aan Smoks Hanne. Ze is gelukkig nooit als heks vervolgt en er is bijna niets over Smoks Hanne bekend. Ze leefde in de negentiende eeuw en had mogelijk genezende en helderziende vermogens. Ze zal wellicht ook bekend zijn geweest met de mogelijkheden van de kruiden en planten in de omgeving. Smoks Hanne heeft veel indruk gemaakt waardoor er nog lang na haar overlijden allerlei verhalen en legenden over haar verteld werden. Ik vond een leuk verhaal over Smoks Hanne op Youtube. Wanneer Smoks Hanne zou weten dat men haar nog altijd niet vergeten is en er nog altijd verhalen over haar verteld worden, zou ze zich hier mogelijk niet in herkennen. De verhalen zijn wellicht groter en legendarischer geworden. Tegenwoordig staat Smoks Hanne in Zelhem symbool voor een goede heks!
 (Geraadpleegde bronnen:  ContactNoord.nl,  mijnGelderland.nl,  OudZelhem.eu,  PlaggenHendrik.nl,  Smoks-Hanne.nl,  TotslotinBronckhorst.nl,  YouTube - Smoks Hanne)


Krachtplaats
Begin november 2025 ben ik naar Zelhem geweest om de Lambertikerk te bezoeken. Het beeld van de heks Smoks Hanne bij de kerk viel me meteen op, geweldig! Het was vrij druk met autoverkeer rond de kerk toen ik rondliep om foto's te maken en de sfeer te proeven. De kerk was open in de kerk ervoer ik een aangename sfeer. De wichelroede richte zich op het priesterkoor wanneer ik me op het krachtcentrum focusde. Toen ik me op de energiestromen richtte bleken er twee energiestromen samen te komen bij het priesterkoor, waarvan er een in de lengte van de kerk liep.
Bij alle kerken die ik tot noch toe bezocht heb loopt er een energiestroom door de lengte van de kerk: toren - priesterkoor. De lokatie waar een tweede energiestroom hiermee samenkomt verschilt echter weer; de ene keer bij de toren, of zoals hier bij het priesterkoor. Je kan voorin de kerk op een bank dus rustig even gaan zitten voor een meditatie en/of om een connectie te maken met dit krachtcentrum en de natuurspirits van deze locatie.

Martin Roek