Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

De Oude Kerk van Aldegea, Friesland  De Oude Kerk van Aldegea, Smallingerland

90 Geschreven in Oktober 2021     


Je vindt de oude kerk aan de Buorren 1 te Aldegea (Oudega)  (Zie  OpenStreetMap.org).

Alde betekend "oud " en gea staat voor "dorp " of "dorpsgebied ". Aldegea; het oude dorp.
Vanuit het heden verdwenen klooster van Smalle Ee werd rond 1090 een kerk gesticht in Aldegea, gewijd aan Agatha. Deze houten kerk werd tegen het einde van de elfde / begin van de twaalfde eeuw vervangen door een tufstenen kerk, de muren van de kerk zijn zeker een meter dik.
In de dertiende eeuw, rond 1250, werd er een losstaande toren bij de kerk gebouwd van baksteen met een tufstenen bekleding. In de veertiende eeuw was het koor van de kerk gerond, zoals je dat bij meer kerken ziet. De kerk werd in de veertiende eeuw verlengt, het ronde koor werd gesloopt waarna er een verlengt rechthoekig koor voor in de plaats kwam. Deze latere aanbouw is nog goed zichtbaar. Oorspronkelijk bevond de ingang van de kerk zich bij de toren, later kregen de mannen en vrouwen ieder een eigen ingang aan de zijkant van de kerk. Nadat men de ingang van de kerk weer terug naar de toren verplaatst had, waren de beidde zij ingangen niet meer nodig. De toren kreeg haar huidige stenen spits in 1888 en in de toren hangt een van de oudste klokken van Nederland, een klok die van ongeveer 1200 dateert! Deze deels stenen en tufstenen kerk is een Rijksmonument.
 (Bronnen: Karstkarel 1999 Blz.30-32Karstkarel 2010 Blz.235v.Koeveringe Blz.66v.Schaik en Spahr v.d.Hoek Blz.12-13Etymologiebank.nlOudega.infoOudega-Smallingerland.Weebly.comPlaatsengids.nlReliwiki.nl  en  Wikipedia).

Krachtplaats
Woensdag 6 Oktober 2021 ben ik naar Smallingerland geweest om enkele krachtplaatsen te bezoeken. Vanaf station Akkrum ben ik eerst naar het kerkje te Aldeboarn geweest, vervolgens naar het verdwenen klooster van Smalle Ee, waarna ik via Drachten verder gefietst ben naar het oude kerkje van Aldegea. Ik was in eerste instantie vanuit Smalle Ee richting fietsknooppunt 64 - 12 en 6 gefietst, daar zou je met een pontje over kunnen varen. Doch het pontje voer deze maand niet meer, dus ik kon weer door dit mooie gebied met een lekker zonnetje terugfietsen naar Smalle Ee en via Drachten naar Aldegea fietsen. Bijkomstig voordeel was dat nu ik Aldegea vanaf de andere kant benaderde, ik onderweg op de Aldegeasterdyk (bij nr.30) een markeersteen tegenkwam; de "Blauwe Steen"  (Rijksmonumenten.nl).
Volgens het informatiebord bij de steen, zou deze steen al op een kaart uit 1664 aangegeven staan.
De steen zou een markeersteen geweest kunnen zijn als onderdeel van een stelsel van verbindingswegen tussen heidense cultusplaatsen. Later zou de steen een rustpunt geweest zijn van Pater Boudewijn van het klooster van Smalle Ee, die hier zijn fantasierijke verhalen verteld zou hebben. Deze pater zou ook voorspeld hebben dat ooit bij deze steen een vijand verslagen zou worden, en inderdaad, in 1672 werd hier de binnenvallende bisschop van Münster met zijn troepen verslagen. Uit frustratie zou de bisschop met zijn zwaard op de Blauwe Steen hebben staan inhakken, wat de sporen op de steen verklaart, aldus de informatie op het bord bij de steen.
De wichelroede reageerde helaas niet bij de steen, dus blijkbaar alleen een markeerpunt tussen oude heidense heilige plaatsen.
Bij het kerkje te Aldeboarn zou een heidense bron geweest kunnen zijn en mogelijk dat er ook op de plaats van het oude kerkje van Aldegea een oude heidense heilige plaats geweest zou kunnen zijn. De wichelroede wees al van enige afstand in de richting van de toren van het kerkje, waar het kracht­cen­trum zich bevond. Wanneer je hier rondloopt voel je de oeroude geschiedenis gewoon!

Martin Roek