Bronnen en Krachtplaatsen in NL & Be

De kerk van Hollum op Ameland  De kerk van Hollum op Ameland

96   Geschreven in Oktober 2020

Je vindt de Magnuskerk aan de Oosterlaan 2 in Hollum  (Zie OpenStreetMap.org).

De naam Hollum betekend 'zanderige hoogte', 'eilandje', gelegen op Ameland. Ameland heette vroeger 'Ambla', 'Ambulon' wat van het woord Ama komt, een oud woord voor waterloop, zoals ook in Amstel en Eem  (Bronnen: Halbertsma Blz.118Etymologiebank.nl AmelandEytomologiebank.nl Hollum  en  Volkoomen.nl)

Archeologische vondsten laten zien dat er in de twaalfde eeuw een tufstenen kerkje in Hollum stond, die in dertiende eeuw door een nieuwe, kruisvormige kerk vervangen werd. De huidige kerk die je hier op de foto ziet dateert grotendeels uit de zestiende eeuw, deze kerk is een rijksmonument.
Onder deze drie kerken vond men restanten van een ouder houten kerkje dat uit de elfde eeuw stamt doch wellicht ouder kan zijn, mogelijk tot ergens in de negende eeuw.
Daarmee is dit kerkje ouder dan het verdwenen kerkje van Nes op Ameland.
Hollum was in de vroege middeleeuwen de grootste gemeenschap op Ameland zodat het ook via de weg der bevolkingsaantallen aannemelijk is dat Hollum ook ouder is.
 (Bronnen: AmelanderHistorie.nl: Hollum 1Hollum 2Hollum 3Hollum 4CollectieAmeland.nl  en  VVVAmeland.nl).

Ameland
Ameland is een vrij jong waddeneiland, pas na het jaar 700 werd het langzaamaan geschikt voor bewoning. Er leefden vanaf ongeveer 750 na nul nomaden, veehouders, jagers, vissers en verzamelaars van bessen en kruiden op Ameland. Ameland word in kloostergeschriften uit de 8ste eeuw genoemd als een eiland dat Ambla heet. De eerste permanente bewoning van Ameland zou dus rond het jaar 750 zijn geweest. Op het naburige eiland Terschelling woonden vanaf de zesde eeuw mensen, doch pas rond 800 ontstonden hier de eerste nederzettingen. Zowel Terschelling als Ameland bestonden ooit ieder uit drie eilandjes, waarvan enkelen niet meer waren dan een zandplaat. Deze waddeneilanden waren met laag water via land te bereiken, Terschelling was tot een grote vloed in 1287 te voet vanaf de Friese kust te bereiken. Ameland zou zo rond 1307 een echt eiland worden.
 (Bron: Doedens & Houter Blz.14-16AmelanderHistorie.nl  en  Wikipedia).

Ameland bezoeken
Ik ben met Murel, een goede vriendin, op Vrijdag 2 oktober 2020 naar Ameland geweest. We hadden de auto vlakbij de veerdienst naar Ameland in Holwerd geparkeerd en vanaf daar zijn we met de fiets naar de veerdienst gefietst en de boot naar Ameland genomen. De overtocht duurt ongeveer 50 minuten tot een uurtje. Aangekomen in Nes zijn we eerst naar de Willibrorddobbe gefietst en daarna zo'n 9 kilometer naar Hollum. We zijn naar dit kerkje geweest en natuurlijk even naar de vuurtoren en het strand geweest, waarvandaan je Terschelling kan zien liggen.

Krachtplaats
Ik heb een paar ronden rond de kerk gelopen met de wichelroede, die telkens voor de toren uitsloeg. Het krachtcentrum ligt duidelijk bij de kerktoren.
De eerste (houten) kerk op deze locatie was mogelijk al in de negende eeuw gebouwd ver buiten de dorps­be­bouwing. Dat maakt het zeer waarschijnlijk dat men als lokatie een oude heidense heilige plaats gekozen heeft om deze zodoende te kerstenen.  (Bron: Amelanderhistorie.nl).
De kerk staat heden nog steeds een beetje aan de rand van de bebouwde kom. Deze kerk in Hollum staat dus op een oeroude heilige plaats op Ameland daterend uit de tijd van de eerste bewoning van Ameland in de loop van de achtste eeuw.

Martin Roek